Puketāpapa – He Taunga Paihikara Puketāpapa – He Taunga Paihikara
E ai ki ngā whakahokinga kōrero a te hapori, he kaha te tautoko kia tokomaha ake ngā tāngata hei paihikara i ngā tūāhanga ara-kākāriki o te wā tonu nei, i a rātou e whakapakari tinana ana, e noho haumaru tonu ana hoki i te rohe o Puketāpapa. Mā roto i te mahi tahi ki te hapori, ki ngā kaimahi o te whānau o Te Kaunihera, ki a Kāinga Ora, tae noa ki ngā kura, ka oti te hanga tētahi taunga paihikara ā-rohe pātata hei pārekarekatanga mō te katoa.
Kua māmā tonu ake te paihikara haere i Puketāpapa nā te āwhina o roto i te kaupapa e kīia nei ko He Taunga Paihikara. He kaupapa manea tēnei mea te ranga paihikara hei whakatītina i ngā tamariki tokomaha ake me ngā whanaunga kia paihikara haere i te pūtahitanga ara paihikara e honohono ana i te rohe.
Te horopaki
Nā te whakamātautautanga o tētahi Ranga Paihikara, i whakahaeretia rā e Global Hope, i te tau 2019, ka kitea te hiahia kia whakaroatia anō tēnei momo wheako. E matapaetia ana te tāpua o te tipuranga o te taupori i te rohe nā te korahi o ngā whanaketanga o te wā nei, o anamata hoki, e pā ana ki te whakatū whare noho, otiia, ki ērā e whakatūria ana e Kāinga Ora. Nō reira, mā te turaki haere i ngā taunahua e pā ana ki te paihikara a te tangata, ka āwhinatia te whakaititanga o ngā whakaputanga haukino, te whakapainga ake hoki o te pakari ā-manawa, te hauora me te oranga anō hoki o te hapori.
Mā te rawapuni o te rohe pātata, mā Roskill Bike Kitchen, e haratau nei tōna whakatūnga ki Wesley me Roskill South, ka tautokona te hapori ā haere ake nei, ā, mā taua rawapuni rā hoki e whakawātea te ara e toro ai te tangata ki te paihikara. Ka piri mātou ki ngā kura 10 o te rohe pātata ki te mahi tahi ki te whakatītina i ngā tamariki kia eke paihikara atu ki te kura, i te kura hoki, mā ngā ara ngātahi kei tua atu o ngā rori.
I whakatakotohia i te pūrongo o Fit for Growth ngā māramatanga e whakaatu ana i tō te hapori tōmina: “Kia haumaru ngā wāhi mō ngā tamariki i a rātou e tipu ana, e tākaro ana hoki. I rongo mātou i ngā tamariki e kōrero nei i ō rātou hiahia ki te puta ki waho, ki te whakamahi hoki i ngā wāhi huihui o te rohe pātata e kākāriki ana kia utu kore te tākaro i te taha o ō rātou hoa me te whānau. Tūhono ai ngā tamariki ki ērā kei ō rātou anō rohe e tino pātata ana – kei ngā tiriti e torutoru nei te pūtoro, kei ngā wāhi rānei e tata ana, pēnei i tō te rohe pātata papa rēhia, i tōna papa tākaro, i te whenua rānei o tōna kura. Ko ngā mātua i hiahia ki te mōhio, e haumaru ana ā rātou tamariki, ā, e tata ana rātou ki te kāinga i a rātou e tākaro ana. I nui tonu te māharahara ki te mātotorutanga me te maha haeretanga o ngā waka i ngā rori nā te apiapitanga.
Te tautoko ā-rohe pātata
I tua atu o te tautoko mai a ngā rōpū o te hapori me ngā kura o te rohe pātata, e piri ana a Auckland Transport ki te Poari ā-Rohe o Puketāpapa ki te mahi tahi e tutuki ai te kaupapa nei.
Ka tutuki i te kaupapa o He Taunga Paihikara ki Puketāpapa ngā whāinga matua o roto i te Mahere a Te Poari ā-Rohe o Puketāpapa mō ngā tau o te 2020-2023 mā te:
- Whakarite i ētahi momo kōwhiringa ā-waka e iti ake nei te whakapokenga, pēnei i te huri ki te ranga motukā, ki te whakaiti i ngā haerenga takitahi, ki te haere mā te waka tūmatanui, ki te hīkoi me te paihikara
- Haumi ki ngā kaupapa ka hāngai ki te haumaru me ngā mōhiotanga e pā ana ki te paihikara
Ngā kōrero mō te hōtaka
Noho ai a He Taunga Paihikara i raro i te hōtaka o Ngā Tiriti Ngangahau. He pūtea hou e $3 miriona te nui, kua whakaritea kia tukuna e Auckland Transport hei ngā tau e toru tuatahi o Te Tāruke-ā-Tāwhiri: tā Te Kaunihera o Tāmaki Makaurau mōkī mō te 10-tau e pā ana ki ngā mahi ā-taiao.
Ka kapi i te hōtaka nei ngā kaupapa e whitu puta noa i Tāmaki Makaurau, e whai nei kia heke ngā whakaputanga haukino i ngā waka, mā te whakapai ake i te wātea o ngā huarahi ki ngā āhuatanga me ngā tūāhanga ā-mātātoa (pēnei i te paihikara me te hīkoi). I wātea te huarahi kia tukuna he tono e ngā poari ā-rohe, e Te Kaunihera o Tāmaki Makaurau, me ngā Whakahaere Awhenga a Te Kaunihnera (CCOs). I wātea hoki tēnei huarahi ki ngā mana whenua mā ngā hui torotoro a AT.
He mea arotake ngā tono i eke rā ki ngā taumata o te paearu whakauru i runga i ngā whāinga o te hōtaka e Mātāmua ana, e Mātāmuri ana hoki.
Ngā whāinga mātāmua
- Whakaitihia te whakaputanga o ngā haukino i ngā waka, ā, whakapaingia ake te kounga o te hau takiwā i waho o te puku o te tāone mā te whakatītina kia tahuri ki te hīkoi me te paihikara, mā roto anō i te hanga kia nui ake ngā tiriti whakararata tāngata.
- Uruparetia te hīkaka o te rohe kia tū ngā tiriti whakararata tāngata mā te kawe i ngā mahi i ngā wāhi e kaha ana te tautoko a te poari ā-rohe me te hapori.
Ngā whāinga mātāmuri
- Whakatītinatia te whakamahinga o ngā kaupapa, e taea nei te tuku kia tere, kia iti tonu te utu, me te whai hononga hoki ki ngā pūtea o te wā nei e pūmau ai te rongoā ka whakaritea, mehemea rā ka tika te whakamātautautanga (hei tauira, ngā kaupapa ka whai wāhi atu ki te Regional Land Transport Plan).
- Tautokona ngā hua ka puta hei painga mō te Māori, hei tauira, mā te whakatītina kia āta whai wāhi atu te Māori, mā te whakapai ake i ngā huarahi ki ngā marae, ki ngā kura, ki ngā kōhanga, ki ngā wāhi mahi, me ngā ratonga, e iti ai te whakaputanga o te haukino.