Skip to main content

Ko e Hala Longomou’i Ko e Hala Longomou’i

‘Oku hā mahino mai mei he fakamatala ki he kolo ‘oku fai poupoua ‘aupito ‘a hono tokonia ke tokolahi ange ‘a e kakai ‘oku nau ‘aka pasikala ‘i he halanga greenway lolotonga pea ‘i he taimi tatau ‘oku fakatupu mou’i lelei pea mo malu foki mei ha fakatāmaki ‘i he elia Puketāpapa/Mt Roskill. ‘I he ngāue fakataha mo e kolo, pehe ki he fāmili ‘o e kau ngāue ‘o e kosilio fakakolo, Kāinga Ora pea pehe ki he ngaahi ako’anga, ke tau lava ‘o fa’u ha ‘alu anga pasikala ‘oku hao mo malu ki he taha kotoa ke nau fiefia ai.

Puketāpapa: He Taunga Paihikara – Ko e ‘alu anga malu ki he pasikala

‘Oku to e faingofua ange ‘a e ‘aka pasika takai ‘i Puketāpapa ‘i he tokoni ‘a e He Taunga Paihikara, ko e poloseki ‘Alu-anga-malu ki he pasikala. Ko e polokalama fakaofo’ofa eni ki he ako ki hono ngaue’aki ‘o e pasikala pea te ne fakalotolahi’i ke tokolahi ange longa’i fānau mo e memipa ‘o e fāmili ke nau ‘aka pasikala takai ‘i he ngaahi halanga pasikala kuo fakafēhokotaki mo e ngaahi halanga pasikala he elia ni.

PUIPUITU’A

Ko hono tātaki ‘a e ako ki hono ngaue’aki ‘o e pasikala ‘oku fakalele ia ‘e he Global Hope talu mei he 2019 ‘o hā mei ai ‘a e fu’u fiema’u ke to e fakaloloa atu ‘a e fa’ahinga a’usia ni.. ‘Oku ‘i ai ‘a e mahu’inga hono fakafuofua’i ‘a e tupu tokolahi ‘a e kakai ‘i he elia ni makatu’unga he palani lolotonga mo e lahi aupito ngaahi fale nofo’anga ke langa, tautefio ki he Kāinga Ora. Pea ‘oku uhinga leva ia ke fakasi’isi’i ‘a e ngaahi fakafeatungia ki he kakai ‘aka pasikala pea ‘oku tokoni ke fakasi’isi’i mo e lahi ‘o e ngaahi me’alele ‘oku ‘i he hala pule’anga, fakasi’isi’i ‘a e kohu kona pea pehe ki he fakalakalakaange moui lelei ‘a e kolo.

Ko e feitu’u fakalotokolo ki he Roskill Bike Kitchen, ‘oku ‘i ha feitu’u lelei ‘i Wesley pea mo Roskill South, ‘o nau hokohoko atu ai ‘a hono poupou’i ‘a e kakai pea mo hono fakafaingamālie’i ke nau lava ngaue’aki ha pasikala. Te mau ngāue vaofi ‘aupito mo e ngaahi ako’anga ‘e 10 ke fakalotolahi’i ‘a e fānau ke nau aka pasikala ki he ako mo foki he hala ‘oku fevahevahe’aki.

Ko e lipooti ke ‘ilo’i ‘a e me’a ‘oku fe’unga ke tupulaki, ‘oku ne faka’iki’iki ‘a e holi ‘o e loto ‘o e kakai ki ha “Feitu’u malu ma’a ‘emau fānau ke tupu mo va’inga ai.” Kuo mau ongo na mei he fānau ‘a ‘enau fiema’u ke nau ‘i tu’a ‘i ha ātakai fakanatula mo ha elia ke nau fakataha ki ai mo honau maheni mo e fāmili ‘o va’inga tauataina. ‘Oku fetaulaki ‘a e fānau ‘i he levolo fakaloto kolo – ‘i loto he ngaahi hala vāvāofi hange ko e paaka, feitu’u fai’anga va’inga pe ko e mala’e va’inga ‘o e api ako. ‘Oku fiema’u he matua tauhi fānau ke nau ilo’i ‘a e feitu’u ‘oku va’inga ai ‘a e fānau ‘oku malu pea ofi pe ki he api nofo’anga. Na’e ai ‘a e tokanga makehe ki he me’alele pea mo e lahi ange ngaahi ka he hala pule’anga makatu’unga he to e fakautuutu’ange ‘a e ngaahi me’alele.

Tokoni fakalotofonua

Pehē ki he poupou ‘a e kulupu komiunití pea mo e ngaahi ako’anga, ‘oku ngaue vāofi ‘a e potungāue fefononga’aki ‘a ‘Okalani pea mo e poate fakaloto kolo Puketāpapa ke ngaue’i ‘a e poloseki ni. Ko e Puketāpapa ‘’alu-anga-malu ki he pasikala ke ne lava’i ‘a e ngaahi tefito’i taumu’a ‘i he palani ‘a e poate fakaloto kolo Puketāpapa 2020-2023 aki hono:

  • Fakahā mai ha ngaahi founga ki he fefononga’aki ‘oku si’isi’i ha’ane uli’i ‘a e ea hange nai ko e kaunga heka ha me’alele, fakapotopoto ange taimi fefononga’aki, ngaue’aki ngaahi pasi, luelue pe aka pasikala.
  • Fakaivia ‘a e ‘ilo ki he founga ‘oku malu mo e ako ki he aka pasikala

Fekau’aki mo e polokalama

Ko e alu-anga-malu ki he pasikala ‘oku ‘i he malumalu ‘o e Ngā Tiriti Ngangahau pe ko e polokalama Hala longomou’i. Ko e polokalama fo’ou aupito eni fe’unga mo e $3 miliona ke ngaue’i ‘e he potungaue fefononga’aki ‘a ‘Okalani he uluaki ta’u ‘e tolu ‘o e palani ngaue ta’u 10 ki he femaliliuaki ‘a e ea ‘a e Te Tāruke-ā-Tāwhiri: Kosilio ‘a ‘Okalani.Auckland Council’s 10-year climate action package.

Ko e polokalama ni ‘oku ne tokanaga’i ‘a e poloseki ‘e fitu ‘i ‘Okalani ‘oku nau taumu’a ki hono fakasi’isi’i ‘a e kohu kona mei ngaahi me’alele fefononga’aki aki ‘a hono fakaata’ata ke faingamalie ‘a e longomou’i (hange ko e aka pasikala pe luelue) pea mo e langa ‘o e kolo.. Ko e polokalama ni na’e fakaataa ki he ngaahi poate fakakolo, Kosilio Fakakolo ‘Okalani, Kosilio Potungaue fakafuofua (CCOs). Na’e to e faka’au atu foki ‘a e faingamalie ki he Mana Whenua ‘o fakafou he AT’s engagement hui.

Ko e ngaahi foomu kole ‘oku nau fakakakato ‘a e ngaahi makatu’unga ‘e sivi’i leva ia fakatatau ki he ngaahi kaveinga ngaue hono ‘uluaki mo hono ua ‘o e polokalama.

Kaveinga ngaue ‘Uluaki

  • Fakasi’sisi’i ‘a e kohu kona mei he ngaahi me’alele pea mo feinga ke to e lelei ange ‘ a e ‘a e ea ‘i tu’a mei he loto kolo aki hono fakaaiai ‘a e mānako ki he lue lalo pea mo e aka pasikala ‘i ha tokolahi ange ‘a e kakai ‘oku nau ngaue’aki ‘a e ngaahi hala ‘oku faingofua ke ngaue’aki.
  • Talia ‘a e ngaahi loto fie ngāue mei he kolo ki he kakai ke ngāue’aki ‘a e hala faingofua aki ‘enau kau ki he ngaahi polokalama he elia ‘oku ‘i ai ‘a e poupou malohi mei he poate fakakolo pea mo e komiunití.

Kaveinga ngaue hono ua.

  • Fakaloto lahi’i ‘a hono ngāueaki ;a e ngaahi polokalama ‘oku malava ke toutou fai hano vakai’i ‘i ha mahu’inga mātuaki fakaatu’i pea ‘oku ai ‘a ene felave’i mo ha pa’anga ngāue kimu’a ko e uhi ke ma’u ha fa’unga tu’u ma’u, ka pau e lava (hage ko e poloseki ‘oku osi fakakau ki he paanga ngaue ‘i he palani ‘a e potungāue fefononga’aki ‘o e vahenga.)
  • Poupou’i ‘a e ngaahi ola mei he kau Māori, hange ko e: fakaloto lahi’i ke longo moui ange ‘a e kau mai ‘a e kau Māori, pea mo feinga ke to e lelei ange fakasi’isi’i kaponi ‘oku ataa ki he marae, ako’anga, ako’anga ki he anga fakafonua, ma’u anga ngaue mo e ngaue’anga.